De Nederlandsche Bank onderzocht de kennis over en de verdeling van geldzaken tussen mannen en vrouwen. Onder andere de kennis over verschillende vormen van fraude verschilt, waarbij mannen over het algemeen een voorsprong hebben. Toch heeft meer dan de helft geen idee wat er met card trapping of shouldering wordt bedoeld. We geven in dit uitgebreide artikel een toelichting, met daarbij wat je zelf kunt doen ter preventie.
Heb je ook weleens vanaf een onbekend nummer een appje gehad van je zogenaamde kind, met de vraag om even snel geld over te maken? Bijvoorbeeld omdat zijn of haar mobiel kwijt is en een vriend de taxikosten terug moet betalen? Deze vorm van fraude is bij veel mensen inmiddels wel bekend, zo blijkt uit de cijfers van DNB. Bij andere fraudevormen wordt het verschil tussen mannen en vrouwen groter.
Soorten fraude en hoe je deze kunt voorkomen
Het voorkomen van fraude begint bij het herkennen van de poging om je op te lichten. Neem de onderstaande vormen door en maak van jezelf geen argeloos slachtoffer.
Vriend in noodfraude
Bij vriend in noodfraude doen oplichters zich voor als een vriend of familielid in nood, vaak via e-mail, sociale media of chat. Ze beweren in een noodsituatie te zitten, zoals vastzitten in het buitenland, en vragen om financiële hulp.
Verifieer altijd de identiteit van de persoon door direct contact, bijvoorbeeld te bellen op een bij jou bekend nummer. Wees kritisch bij onverwachte verzoeken om financiële hulp en deel geen persoonlijke of financiële informatie via bijvoorbeeld WhatsApp.
Phishing
Phishing is een vorm van cyberfraude waarbij oplichters zich voordoen als bekende organisaties, zoals banken, overheidsinstanties of bedrijven. Het doel is het ontfutselen van persoonlijke informatie. Dit gebeurt vaak via vervalste e-mails, websites of berichten, waarbij slachtoffers worden misleid om hun inloggegevens, creditcardgegevens of andere gevoelige informatie te delen.
Wees alert op verdachte e-mails of berichten en controleer altijd de afzender voordat je op links klikt of persoonlijke gegevens verstrekt. Vermijd het delen van gevoelige informatie via onbeveiligde kanalen en gebruik als het even kan tweestapsverificatie voor extra beveiliging.
Bankhelpdeskfraude
Bij bankhelpdeskfraude doen oplichters zich voor als medewerkers van de bank. Vaak nemen ze telefonisch contact op, met de mededeling dat er een probleem is met jouw bank rekening. Vervolgens vragen ze om vertrouwelijke informatie, zoals pincodes of inloggegevens. Hiermee kunnen ze jouw rekening weer ‘veilig stellen’.
Het kan niet genoeg gezegd worden, een bankmedewerker zal nooit telefonisch naar zaken als wachtwoorden vragen. Wordt je gebeld door iemand die beweert van de bank te zijn? Hang op en bel terug via het officiële nummer dat de bank op haar website heeft staan.
Pas-opstuurfraude
Oplichters gebruiken hierbij gestolen of vervalste betaalkaartgegevens om online (of telefonisch) aankopen te doen zonder dat ze de bankpas daadwerkelijk hebben.
Controleer regelmatig je bankafschriften op verdachte transacties. Zie je iets raars? Meld het direct aan je bank. Zorg er daarnaast voor dat je alleen shopt op websites met https-verbinding en wees voorzichtig met het invoeren van je betaalgegevens.
Bank-aan-huisoplichting
Bij deze vorm van fraude benaderen oplichters slachtoffers vaak thuis, waarbij ze zich voordoen als bankmedewerkers, politieagenten of medewerkers van andere organisaties. Ze vragen om persoonlijke informatie, zoals bankpassen of pincodes, met als voorwendsel het uitvoeren van een controle of onderzoek.
Verwelkom onbekende bezoekers aan huis met een gezonde dosis wantrouwen. Zonder afspraak zal een bankmedewerker niet aan de deur komen. Met afspraak overigens ook niet. Vraag sowieso altijd naar officiële identificatie en bel eventueel de organisatie om de echtheid van het bezoek te verifiëren.
Malware
Malware gaat over verschillende soorten schadelijke software die ontworpen zijn om je computer binnen te dringen en daar onwelkome zaken als virussen, spyware of ransomware los te laten. Verspreiding volgt vaak via geïnfecteerde e-mailbijlagen, downloads of speciaal daarvoor opgetuigde websites.
Houd je antivirus- en antispywareprogramma’s up-to-date en scan regelmatig jouw pc op schadelijke software. Wees voorzichtig bij het openen van e-mailbijlagen van onbekende afzenders en vermijd het downloaden van software van verdachte websites. Ook een up-to-date besturingssysteem draagt bij aan de veiligheid.
Card trapping
Is je bankpas verdwenen in een pinautomaat? Dat kan het werk zijn van oplichters. Er wordt in dat geval een apparaat geïnstalleerd om je bankpas vast te houden. Vervolgens komt de dader terug om je pinpas te stelen of te kopiëren.
Controleer de geldautomaat op verdachte apparaten of ongebruikelijke dingen voordat je jouw kaart invoert. Zit je kaart vast of heeft de automaat hem ingeslikt, neem zo snel mogelijk contact op met de bank.
Cash trapping
Cash trapping is vergelijkbaar met card trapping, maar in plaats van de kaart vast te houden, blokkeren oplichters het geld dat uit de geldautomaat zou moeten komen. Als jij weer weg bent, wordt het geld alsnog uit de automaat gehaald.
Zie je mensen rondhangen in de buurt van de geldautomaat, of zie je iets raars aan de automaat zelf? Stel de bank op de hoogte en ga op zoek naar een andere automaat.
Shouldering
Dit is misschien wel de eenvoudigste vorm van fraude. De oplichters gluren over de schouder van slachtoffers om pincodes, wachtwoorden of andere fraudegevoelige gegevens te achterhalen.
Scherm bij het pinnen goed je pincode af en voer ook geen wachtwoorden in op een computer als daar (onbekende) mensen zicht op hebben.
