Met samenwonen ga je een nieuwe levensfase in. Zorg dat jij en je partner, naast praktische zaken, ook de financiën goed regelen. Maak bijvoorbeeld duidelijke afspraken. Loopt je relatie onverwacht op de klippen, dan heb je namelijk niet automatisch recht op de woonruimte. Ook je erfenis of pensioen is niet in iedere situatie standaard geregeld.
Wanneer je samenwoont, is er weinig in de wet voor jullie geregeld. Dit kan voordelen hebben. Zo blijven alle bezittingen gescheiden en zijn jullie niet automatisch verantwoordelijk voor elkaars schulden. Toch kleven er ook nadelen aan. Onderstaand belangrijke aandachtspunten.
Niet automatisch recht op de woning
Wanneer je bij je partner intrekt, ben je niet automatisch eigenaar van de woning en heb je niet standaard het recht om de woning te huren. Bepalend is wie het koop- of huurcontract getekend heeft. De ondertekenaar heeft het recht om in de woning te blijven als de relatie onverhoopt eindigt. De ander moet dus op zoek naar andere woonruimte. Voor meer zekerheid kun je jezelf laten inschrijven als medehuurder, of deels eigenaar van de woning worden. Dit laatste moet je regelen bij de notaris.
Check je overlijdensrisicoverzekering
Samenwoners doen er goed aan om, ongeacht een aanwezig samenlevingscontract, de polis van de overlijdensrisicoverzekering (ORV) goed door te nemen. Bij een ORV is de begunstigde standaard de weduwe/weduwnaar, met als reserve de kinderen van de overledene. In dat rijtje ontbreekt de samenwonende partner. Dit kan problemen geven als je zelf de hypotheeklasten niet meer kunt dragen in de toekomst. Check dus je polis en laat deze eventueel aanpassen.
Vergeet het partnerpensioen niet
Als een van jullie voor het halen van de pensioenleeftijd overlijdt, heeft de langstlevende partner niet altijd recht op een uitkering van het pensioenfonds van de ander. Om hier recht op te hebben, moet je elkaar actief als partner aanmelden bij jouw pensioenfonds. Vaak wordt de aanmelding alleen geaccepteerd als er een notariële samenlevingsovereenkomst is.
Gaan jullie uit elkaar en hebben jullie elkaar aangemeld als partner bij het pensioenfonds? Check in die situatie goed hoe het opgebouwde ouderdomspensioen verdeeld wordt. Niet alle pensioenuitvoerders verdelen dit automatisch, terwijl dat bij geregistreerde partners of getrouwden wel zo is. Werkt het pensioenfonds niet mee met de verdeling? Dan moet je het onderling met elkaar regelen.
Je bent geen erfgenamen
Als samenwonend stel ben je niet standaard elkaars erfgenaam. Dit kan grote gevolgen hebben. Zo mag je als ‘officiële’ partner tot € 723.526 (2023) belastingvrij erven. Is het partnerschap niet officieel, dan is fiscaal vriendelijk erven slechts mogelijk tot € 2.418. De oplossing is het opstellen van een notarieel samenlevingscontract en testament waarin je elkaar benoemt als erfgenaam. Voor de Belastingdienst ben je elkaars erfgenaam als je minstens 6 maanden voor het overlijden voldoet aan de volgende voorwaarden:
- Je bent beide ingeschreven op hetzelfde adres,
- er is een notarieel samenlevingscontract met wederzijdse zorgverplichting,
- er is geen andere partner erfgenaam,
- je bent allebei meerderjarig en
- jullie zijn geen bloedverwanten in de rechte lijn.
Ook als je geen notarieel samenlevingscontract hebt, kun je voor de Belastingdienst elkaars erfgenaam zijn. Dit geldt als jullie voor minimaal vijf jaar op hetzelfde adres staan ingeschreven.
Verblijvingsbeding om in de woning te kunnen blijven wonen
Als je geen testament laat opstellen, is het verstandig om in het notariële samenlevingscontract een verblijvingsbeding op te nemen. Daarmee spreek je af dat gemeenschappelijke goederen na overlijden overgaan op de partner. Dit is vooral verstandig als jullie samen een huis hebben gekocht. Met alleen een verblijvingsbeding gaat het privévermogen, mogelijk ook de woning, wel naar de andere erfgenamen.
Met een samenlevingscontract kun je de risico’s die je loopt bij samenwonen beperken. Hiervoor kun je terecht bij een notaris. Wil je advies over verzekeringen, pensioen of hypotheek? We helpen je graag verder.
