Afgelopen tijd is de variabele rente omhoog geschoten, terwijl de vaste rente lijkt te stabiliseren. Intussen ligt de gemiddelde variabele rente zelfs hoger dan de gemiddelde 30 jaar vaste hypotheekrente. Dit heeft alles te maken met het beleid van Centrale Banken als de ECB. Mogelijk voert de ECB deze week een verdere verhoging door, wat invloed heeft op zowel de spaarrente als de (variabele) hypotheekrente.
Over het algemeen liggen variabele rentes lager dan vaste rentes. Met een vaste rente heb je meer zekerheid en daar betaal je normaal gesproken voor. Al enige tijd is de variabele hypotheekrente hoger dan de 10 jaar vaste hypotheekrente. Deze week heeft de gemiddelde variabele hypotheekrente zelfs de 30 jaar vaste rente achter zich gelaten. Het gaat hier om gemiddelden. Er zijn nog wel variabele rentes die (een stuk) lager uitvallen. Dit zijn de gemiddelde rentes van het moment:
Variabel 4,50 %
1 jaar vast 4,58 %
5 jaar vast 4,24 %
10 jaar vast 4,17 %
15 jaar vast 4,32 %
20 jaar vast 4,25 %
30 jaar vast 4,43 %
Renteverhogingen door de ECB
Met het verhogen van de rentes probeert de ECB de inflatie te beteugelen. Omdat geld lenen duurder wordt, remt dit de economie. Het gewenste effect is vervolgens dat prijzen van diensten en producten niet meer zo hard stijgen. Deze week komt het bestuur van de ECB bij elkaar over het rentebeleid. Veel economen verwachten dat de belangrijkste rente 0,25% stijgt.
Al sinds half 2022 wordt de rente door de ECB verhoogd, in totaal met 3,5%. De verhogingen van de ECB hebben vooral invloed op kortlopende rentes, zoals de spaar- en korte hypotheekrentes. Zo is de variabele rente steeds met enige vertraging die van de ECB gevolgd.
Vaste hypotheekrentes reageren minder
Vaste hypotheekrentes (+ 10 jaar) reageren minder sterk op de verhogingen van de ECB. Vanaf half december tot nu heeft de ECB de rente met 1,5% verhoogd, terwijl de gemiddelde hypotheekrente die tien jaar vast staat met slechts 0,1% gestegen is. Voor lange rentevaste periodes zijn de ontwikkelingen op de kapitaalmarktrente meer van belang.
Wel zijn de vaste hypotheekrentes eerder al gestegen. Door de energiecrisis en oorlog in Oekraïne vlogen de inflatieverwachtingen omhoog begin 2022. De onzekerheid zorgde voor een oplopende kapitaalmarktrente, met een stijgende vaste hypotheekrente tot gevolg. De variabele rente bleef nog redelijk stabiel. Deze is pas half 2022 gestegen, vooral door het ingrijpen van de ECB.
Risico’s stijgende rente
De kans is groot dat de ECB komende tijd de rentes blijft verhogen. Zo riep het Internationaal Monetair Fonds de ECB op om dit te doen tot half 2024. Hiermee zal de variabele rente dus ook verder stijgen. Uitdaging voor toezichthouders is wel dat rentestijgingen ook risico’s met zich meebrengen. Denk bijvoorbeeld aan huishoudens of banken die in problemen komen als ze leningen met aflopende rentetermijnen willen verlengen. Bij een te hard stijgende rente kunnen hierbij betalingsproblemen ontstaan.
Minder lenen door de gestegen rente?
Doorgaans geldt: hoe hoger de rente, des te minder je kunt lenen. Bij kortlopende rentes wordt echter gekeken naar de toetsrente. Deze wordt elk kwartaal vastgesteld door de AFM. Voor dit kwartaal geldt een toetsrente van 5%. Dit ligt nog boven de gemiddelde variabele rente. Mogelijk wordt de toetsrente volgend kwartaal wel verhoogd, wat gevolgen kan hebben voor je maximale lening.
De ECB heeft in de afgelopen tijd vaart gemaakt met het verhogen van belangrijke rentes. Als spaarder profiteer je en ontvang je meer rendement over je spaargeld. Voor de variabele en kortlopende hypotheekrentes moet je rekening houden met een hogere gemiddelde hypotheekrente. Wil je zelf een hypotheek afsluiten of loopt jouw rentevast termijn binnenkort af? Wij helpen je graag verder met deskundig advies. Neem hiervoor via onderstaand formulier vrijblijvend contact met ons op.
