Voor het eerst sinds 2011 heeft de Europese Centrale Bank (ECB) de rente verhoogd. In plaats van de eerder verwachte 0.25 procent stijgen de belangrijkste rentetarieven met een half procentpunt. Met deze grote stap probeert de ECB inflatie in de Eurozone te beteugelen. Dit is vooral goed nieuws voor spaarders, die op termijn meer rendement over hun spaargeld mogen verwachten.
Al jaren is de rente laag. Banken als ING, ABN en Rabobank kunnen hierdoor tegen zeer lage kosten geld lenen bij de ECB. Een voordeel voor deze banken, zou je denken. Toch heeft het ook een keerzijde. Geld dat banken tijdelijk over hebben, kunnen ze stallen bij de ECB. Hiervoor kregen ze geen vergoeding maar moesten juist boeterente betalen. Dit beleid wordt nu langzamerhand losgelaten.
Inflatie beteugelen
Producten en diensten zijn in een korte tijd fors duurder geworden. Dit merk je ongetwijfeld zelf ook in de supermarkt en bij de benzinepomp. Met het verhogen van de rente probeert de ECB deze inflatie tegen te gaan. Als sparen weer interessanter wordt en lenen juist duurder, geven consumenten minder snel gel geld uit. Het idee is dat dit uiteindelijk de inflatie omlaag brengt. Kanttekening is dat een deel van de prijsstijgingen op dit moment wordt veroorzaakt door de hoge prijs van olie en gas, vooral veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne.
Positief voor spaarrente
Na de verhoging van de rente hoeven banken geen boeterente meer te betalen voor het onderbrengen van geld bij de ECB. Op termijn zou je dit terug moeten zien in de spaarrente. Banken maken namelijk geen kosten meer voor overtollig spaargeld dat ze in beheer hebben. Hierdoor wordt het interessanter om spaargeld aan te trekken. Vanaf oktober rekenen alle grote Nederlandse banken sowieso geen negatieve spaarrente meer. Het is nu te hopen dat sparen daadwerkelijk weer iets op gaat leveren.
Rente leningen ook omhoog
Kans op een hogere spaarrente is positief. De keerzijde is wel dat lenen ook duurder wordt. Nu centrale banken de rente verhogen en minder noodleningen verstrekken, loopt de rente op. De forste stijging van de hypotheekrente is daar een voorbeeld van.
Tot nu toe was het effect het grootst bij leningen met een langer lopend rentetermijn, denk aan hypotheken waarbij de rente 10 jaar of langer vaststaat. Het valt te verwachten dat de rente ook op zal lopen bij korter lopende leningen.
Tipi in het leven geroepen
Inflatie is niet het enige probleem van de ECB. Een ander aandachtspunt is het verschil tussen verschillende eurolanden. Landen als Nederland en Duitsland worden gezien als vrij betrouwbaar. De overheid kan hierdoor tegen een lage rente geld lenen. Andere overheden, waarover Italië en Spanje, hebben dat voordeel niet. Zij lopen het risico op steeds hogere lasten en oplopende schulden.
Om beter te kunnen reageren op de situatie per land is Tipi in het leven geroepen. Met Tipi kan de ECB leningen van specifieke landen op te kopen, om zo de rentes te drukken. In het verleden was zo’n specifieke aanpak minder goed mogelijk. Als landen er gebruik van willen maken, moeten ze zich wel houden aan begrotingsregels. Niet alle landen zullen even enthousiast zijn over de nieuwe mogelijkheden. De verschillen in schulden zijn regelmatig politiek onderwerp van discussie.
Met de verhoging van de ECB gaan we een nieuwe fase in. In plaats van een negatieve rente kan er langzaam weer omhoog gekeken worden. Voorwaarde hiervoor is wel dat de economie in de eurozone niet onderuit gaat in de komende tijd. We houden alle ontwikkelingen in de gaten.
