De gevolgen van de oorlog in Oekraïne blijven niet beperkt tot de landsgrenzen. Op het vlak van politiek en economie is het effect wereldwijd groot. Zelfs als individuele Europeaan is het goed merkbaar in je portemonnee. Denk aan verlies van koopkracht, effect op de hypotheekrente en je pensioen.
Voorop staat uiteraard dat de indirecte economische gevolgen in het niet vallen bij het menselijk leed in het oorlogsgebied zelf. Een hogere prijs aan de pomp is daarbij vergeleken een klein probleem. Toch zetten we de mogelijke financiële gevolgen voor jou op een rij.
Verlies koopkracht door inflatie
De prijs van een vat ruwe olie is in de afgelopen weken hard gestegen, nu Rusland als grote exporteur nagenoeg buitenspel staat. Aan de pomp is het effect direct merkbaar. Voor een liter benzine betaal je nu gemiddeld circa €2,35. Ook gas werd per dag duurder. De hogere energietarieven werken daarnaast door in het tarief van je energieleverancier. Zeker als je variabele afspraken hebt of je contract aan vernieuwing toe is. Verder kost het transporteren van goederen meer door de hoge brandstofkosten, wat doorberekend kan worden in de winkelprijs.
Naast energie hebben zowel Oekraïne als Rusland een relatief grote landbouwsector. Door problemen bij de productie als transport zat de prijs van tarwe vorige week met 41 procent in de lift. De hoogste prijsstijging binnen één week in zeker zestig jaar. Dit heeft vroeg of laat gevolgen voor de prijzen van onder andere brood, pasta en pizza.
Effect op de hypotheekrente
De hypotheekrente schoot omhoog in de afgelopen periode. De vraag is of deze trend op korte termijn doorzet. Aan de ene kant zijn ook banken voorzichtig en in die situatie minder snel geneigd om de rente te verlagen. Aan de andere kant is de rente op staatsleningen van veilige landen gedaald. Normaal gesproken is dit een goede indicatie voor de rente op hypotheken met een rentetermijn vanaf circa 10 jaar. Mogelijk heeft de oorlog ook invloed op het beleid van centrale banken. Die willen eigenlijk graag de rente langzaam verhogen, om zo verdere inflatie tegen te gaan. De kans is echter groot dat ze hier door de oorlog terughoudend mee zijn.
Aandelenbeurzen onder druk
Het ging tot het uitbreken van de oorlog voorspoedig op de wereldwijde aandelenbeurzen. Eind vorig jaar piekte de Nederlandse index (AEX) nog boven de 825 punten. Inmiddels staat er 675 op de borden. Beleggers zijn nerveus door de onzekerheid die de oorlog met zich meebrengt voor bedrijven. Heb je zelf aandelen of financiële producten waar aandelen een onderdeel zijn, dan zie je de waardedaling direct terug.
Pensioen onder druk bij dalende aandelenkoersen
Voor pensioenfondsen is de daling op de aandelenbeurs slecht nieuws. Het gemiddelde pensioenfonds investeert een deel van hun vermogen in aandelen en andere vormen van beleggingen. Daalt deze waarde, dan moet een pensioenfonds rekenen met minder inkomsten voor het uitkeren van (toekomstige) pensioenen. Overigens hoeft dat niet direct effect te hebben op jouw pensioen, voor de fondsen geldt vooral de trend op lange termijn. De rente is een ander belangrijke factor voor pensioenfondsen. Een stijgende rente is positiever dan een dalende.
Het verdere verloop van de oorlog in Oekraïne is onvoorspelbaar. Dat brengt onzekerheid mee voor de directe en indirecte financiële gevolgen op termijn. Op dit moment zorgen vooral de sterk stijgende prijzen van grondstoffen voor een schokeffect. Ben jij toe aan het vergelijken van energieleveranciers? Let in dat geval op deze zes aandachtspunten.
