Het nagelaten vermogen bij een erfenis is na enkele jaren van krimp weer groter geworden. Het CBS rapporteert ruim 15,5 miljard euro, nagelaten door ruim 146 duizend overledenen. Woningen vormen gemiddeld het grootste deel van een erfenis. Mocht je zelf te maken krijgen met een nalatenschap, houd rekening met eventuele schulden en belastingverplichtingen.
Met in totaal 5,9 miljard euro vormen woningen de grootste post. Hierbij gaat het om de woningwaarde waar de hypotheekschuld al vanaf is getrokken. De meest recente CBS-cijfers hebben betrekking op 2015. Dat er geen meer actuele informatie is komt omdat het vaststellen van de uiteindelijke waarde lang kan duren, onder meer voor het vaststellen van de erfbelasting als er een woning in het spel is.
Meer huizen nagelaten
In 2007 bedroeg de gemiddelde waarde van een nagelaten woning € 150.000. Destijds draaide de woningmarkt op volle toeren. De cijfers van het CBS hebben betrekking op 2015. In dat jaar mochten nabestaanden de WOZ-waarde opgeven van het jaar ervoor. Dit leverde een prijs op van € 135.000 gemiddeld. De woningmarkt was nog niet hersteld van de crisis in de jaren na 2007.
Als we kijken naar het totaal is de waarde van nagelaten woningen wel gestegen. Deze stijging komt omdat er simpelweg meer mensen een huis in bezit hadden dat onder de erfenis viel. In 2015 liet één op de drie overledenen een woning na, tegenover een kwart in 2007.
Minder vermogen vooroorlogse generaties
Met in doorsnee € 33.000 werd de grootste nalatenschap gedaan door erflaters van 65 tot 75 jaar. Medio 2007 was de grootste nalatenschap voorbehouden aan de groep van 55 tot 65-jarigen. Destijds was de groep 65 tot 75 jaar nog geboren voor de oorlog. Deze vooroorlogse generatie heeft minder op kunnen bouwen, wat resulteert in een lagere nalatenschap.
Erfenis aanvaarden of niet?
In principe vallen onder een erfenis zowel bezittingen als schulden. Als er meer schulden zijn dan bezit, neem je dus eigenlijk een schuld over. Dat kan het geval zijn als het huis minder waard is dan de nog openstaande hypotheekschuld. Bij een erfenis heb je samengevat drie keuzes:
- Zuiver aanvaarden
Je hebt recht op alle bezittingen van de overledene maar neemt ook alle schulden over. - Beneficiair aanvaarden
Wanneer er sprake is van schulden neem je die niet automatisch over. Wel heb je niet automatisch recht op de bezittingen. Eerst moeten alle schulden afgelost zijn. - Erfenis verwerpen
Je weigert de erfenis en wordt niet verantwoordelijk gehouden voor de erfenis. Voor schulden ben je niet aansprakelijk maar je hebt ook geen recht op de bezittingen.
Je hebt een periode van drie maanden waarin je de keus kunt maken zonder dat schuldeisers aanspraak kunnen maken op lopende schulden. Let er in die periode op dat je niets doet dat het automatisch aanvaarden van de nalatenschap tot gevolg heeft. Daaronder valt bijvoorbeeld het verkopen van spullen uit de nalatenschap. Neem bij de keus ook een eventuele belastingverplichting mee. Raadpleeg de website van de Belastingdienst voor alle informatie over de belastingregels bij erven.
Het afwikkelen van een nalatenschap kan vrij complex zijn. Zeker als er sprake is van schulden en woningbezit. Zorg dat je goed weet waar je aan toe bent, zowel bij het opstellen van een testament als bij het aanvaarden van een erfenis.
