De hypotheekrente is extreem laag, maar het moet nog lager kunnen. Banken laten hun winstmarges op hypotheken langzaamaan weer oplopen. Dat concludeert Vereniging Eigen Huis (VEH) op basis van onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Omdat de hypotheekrente zelf niet stijgt, valt het niet op. Meer concurrentie zou dat oplossen.
Banken lenen het geld voor de hypotheken die ze verstrekken op de kapitaalmarkt. De rente die zijzelf betalen, is tussen juni en november met 0,3 procentpunt afgenomen. De hypotheekrente daalde in dezelfde periode vrijwel niet. Het verschil steken banken volgens VEH rechtstreeks in hun eigen zak.
Extra renteopslag twee keer zo groot
De UvA berekent periodiek hoeveel extra winst banken maken ten opzichte van de ‘historisch normale winstmarge’. In de onderzochte periode verdubbelde die extra renteopslag bijna van 0,25 tot 0,48 procentpunt. Het grootst is de opslag bij de rentevaste perioden van 1 tot 5 jaar.
Gemiddelde renteopslag boven historisch normale winstmarge
ING: ‘Veel te simpel’
ING vindt deze voorstelling van zaken veel te oppervlakkig. “Het is niet alsof je een simpele appel verkoopt”, zegt een woordvoerder van de bank tegen de NOS. “Je moet met heel veel zaken rekening houden voor je een prijs bepaalt. Zo worden er strenge eisen gesteld aan banken voor het verstrekken van hypotheken, wat extra kosten met zich meebrengt.”
Verweer te simpel
Na de financiële crisis werden de marges op hypotheken stevig opgepompt. Banken die met belastinggeld voor een faillissement werden behoed, mochten van de EU niet op prijs concurreren. De Rabobank was de enige grote geldverstrekker zonder staatssteun, en verdiende met veel te dure hypotheken honderden miljoenen aan het concurrentieverbod.
Omdat andere banken verplicht in het kielzog van de Rabobank moesten blijven, stroomde het geld ook bij hen binnen. Critici werd voorgehouden dat de totstandkoming van de hypotheekrente te complex was om eenvoudige berekeningen op los te laten. Strengere regelgeving werd ook destijds als excuus opgevoerd.
Verzekeraars en pensioenfondsen voelen geen druk
Banken zijn al lang niet meer de enige hypotheekverstrekkers. Steeds meer verzekeraars en pensioenfondsen lenen consumenten geld uit voor het kopen van een huis. Munt Hypotheken behaalde in het eerste jaar als geldverstrekker van de pensioenfondsen al een marktaandeel van 6 procent.
Volgens VEH gaan nieuwe spelers als Munt maar een fractie onder de hypotheekrente van banken zitten. Ze voelen geen druk om hun tarieven nog verder te verlagen, omdat de banken hun hypotheekrentes ongewijzigd laten. Belangenvereniging VEH pleit daarom voor nog meer concurrentie op de hypotheekmarkt.
