Bij het overlijden van een naaste moet je, naast het verdriet, ook een hoop regelen. Snel toegang krijgen tot bankrekening(en) van de overledene is vaak nodig. Dat is echter niet altijd even makkelijk. In veel gevallen heb je een verklaring van erfrecht nodig. De verklaring kan ook buiten bankzaken om bruikbaar zijn, bijvoorbeeld voor het voorkomen van familievetes.
Een verklaring van erfrecht, of een akte van erfrecht, is een notariële akte waarin is opgenomen of de overledene een testament heeft, wie de erfgenamen zijn en wie bevoegd is het nalatenschap af te wikkelen. De verklaring moet worden opgesteld door de notaris. Hiervoor is onderzoek nodig. Alle erfgenamen worden in kaart gebracht en de inhoud van het testament wordt gecontroleerd. Zo is de notaris er zeker van dat in de erfrechtverklaring wordt voldaan aan de wensen van de overledene.
Wanneer heb je erfrechtverklaring nodig?
Het spreekt voor zich dat niet iedereen zomaar toegang mag krijgen tot de bankrekening van de overledene. Hiervoor is vaak een erfrechtverklaring nodig. Daarnaast wordt ook in deze situaties vaak om een verklaring gevraagd:
- Belastingteruggave ten name van de overledene
- Uitkeren van de levensverzekering
- Als de woning tot de erfenis behoort
- Door instellingen als pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen
Verklaring van erfrecht is niet altijd nodig
Een erfrechtverklaring is niet altijd vereist. Zo heeft de langstlevende partner die niet nodig als het saldo bij de bank maximaal €100.000 bedraagt. Voor andere nabestaanden, zoals kinderen, is de grens €10.000. Voorwaarde is wel dat er geen is van bijzondere omstandigheden. De Nederlandse Vereniging van Banken een checklist ontwikkeld waarmee je per situatie kan controleren of een erfrechtverklaring nodig is.
Vrijwaring ondertekenen zonder erfrechtverklaring
Wanneer je geen erfrechtverklaring hoeft te overhandigen aan de bank, moet je meestal wel een vrijwaring ondertekenen. Dit document krijg je van de bank en een gang naar de notaris is niet nodig. In de vrijwaring geeft je aan bevoegd te zijn om de bankzaken van de overledene te regelen. Blijkt later dat je toch niet bevoegd was? Dan moet je mogelijk het opgenomen geld (deels) terug betalen. Verder kan de bank vragen om een kopie van je identiteitsbewijs, een kopie van de akte van overlijden en een uittreksel uit het Centraal Testamenten Register.
Familieruzie voorkomen met verklaring van erfrecht
Financiële onenigheid is de oorsprong van menig familieruzie. Met een verklaring van erfrecht verklein je het risico hierop. De notaris brengt bij het onderzoek de mogelijke erfgenamen in kaart, de wensen in het testament en wie wat mag regelen. Zo weet iedereen in de familie waar hij of zij aan toe is.
Erfrechtverklaring voor woning, grond of schip inschrijven bij Kadaster
In het Kadaster staat vermeld wie eigenaar is van een woning, schip of stuk grond. Wanneer de eigenaar overlijdt, blijft deze vermeld als rechthebbende. Door de erfrechtverklaring in te schrijven bij het Kadaster, wordt dit recht overgeschreven op de juiste persoon. Hierdoor kan niemand anders het eigendom opeisen. Het overschrijven heeft daarnaast de volgende voordelen:
- De doorlopende kosten worden op het juiste moment doorberekend aan de rechtmatige eigenaar. Zo krijgt deze persoon op tijd de WOZ-beschikking op zijn of haar naam.
- Geen extra kosten voor een erfgenamenonderzoek bij de verkoop van de woning.
- Als de administratie van het onroerend goed na overlijden snel op orde is, hoeven overheidsorganisaties achteraf minder te corrigeren. De afhandeling is daardoor sneller achter de rug en de rompslomp minder.
Met een erfrechtverklaring kan jij aantonen dat jij recht hebt op (een deel van) de erfenis én dat jij de financiële zaken van de overledene mag regelen. Met deze checklist van de NVB weet jij sneller of je een verklaring noodzakelijk is. Houd er rekening mee dat een verklaring aanvragen tijd vergt omdat de notaris onderzoek moet doen. De tarieven van de akte van erfrecht staan niet vast, vergelijk daarom verschillende notarissen met elkaar.
