Verschillende grote bedrijven hebben ontslagen aangekondigd als gevolg van de coronacrisis. Bij onder andere Shell, BAM en KLM verdwijnen in totaal duizenden banen. Als werknemers bij een kleinere werkgever kan je baan ook op de tocht staan. Wat doe je verder wanneer je werkgever je vraagt om tijdelijk salaris in te leveren of voor eigen rekening gemiste uren in te halen?
Verzekeraar DAS rechtsbijstand geeft antwoord op haar website. We lichten de belangrijkste vragen uit op het gebied van werk en arbeid:
Mag mijn werkgever mij daarom ontslaan omdat er door het coronavirus geen/minder werk is?
De werkgever mag wanneer hij gebruikt maakt van de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) geen ontslag aanvragen bij het UWV wegens bedrijfseconomische redenen. Doet de werkgever dat toch? De ingehouden loonkosten van deze ontslagen werknemers worden vermeerderd met 50%. Deze boete moet hij terugbetalen of het wordt verrekend met de door de UWV verstrekte subsidie.
Als een werkgever géén beroep doet op het NOW en tot ontslag over wenst te gaan, geldt in principe dat een werkgever de ‘gewone ontslagregels’ moet hanteren. Het voorgaande geldt niet als de werknemer in de proeftijd zit of als een tijdelijke arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt.
Het bedrijf waar ik werk heeft het moeilijk vanwege de coronacrisis. Mijn baas vraagt mij nu tijdelijk om een deel van mijn salaris in te leveren. Kan hij mij dwingen daarmee in te stemmen?
Loon is niet voor niets een primaire arbeidsvoorwaarde. Je baas zal moeten aantonen dat hij een zodanig zwaarwichtig belang heeft bij de wijziging van jouw loon, dat jouw belang als werknemer hiervoor moet wijken. Het moet voor je baas het uiterste middel zijn dat gericht is op de continuïteit van het bedrijf.
Mijn werkgever wil dat ik de uren die ik niet heb kunnen werken vanwege het coronavirus ga inhalen zonder dat hij daar loon voor wil betalen of tijd voor tijd wil geven, mag dat?
Dat is niet toegestaan. Hier is sprake van een ondernemersrisico. Feit dat je geen of minder uren hebt kunnen werken komt voor rekening en risico van de werkgever. De werkgever kan niet eisen dat je die uren later inhaalt. In overleg mag dat uiteraard wel.
Mag je werkgever eenzijdig je reiskosten stopzetten als je thuiswerkt vanwege corona?
Als de reiskostenvergoeding alleen met woon-werkverkeer te maken heeft, mag de werkgever deze vergoeding eenzijdig stopzetten als zodra de kosten niet meer worden gemaakt. Bijvoorbeeld als de werknemer volledig thuis werkt. Dit kan mogelijk anders zijn wanneer hierover in de cao of arbeidsovereenkomst andere afspraken zijn gemaakt.
Moet mijn baas een vergoeding verstrekken voor koffie, thee, stroom of wc-papier nu ikzelf voor die kosten opdraai?
Zover gaat de zorgplicht van werkgevers niet. Er bestaat niet zoiets als een wettelijk recht op het vergoed krijgen van zaken als koffie, thee, toiletpapier en energiekosten tijdens het thuiswerken, dat nu massaal gebeurt. Ook kunnen ze door de werkgever niet belastingvrij worden vergoed vanuit de werkkostenregeling. Evenmin kunnen ze door de werknemer fiscaal worden afgetrokken.
Ik werk voorlopig nog (veel) thuis. Kan mijn werkgever mijn leaseauto innemen?
Dat hangt af van je leaseovereenkomst. Vaak is hierin opgenomen dat als je langere tijd geen gebruik maakt van de auto, bijvoorbeeld door ziekte, de werkgever hem in mag nemen. Daarnaast is wel van belang of die leaseauto ook privé gereden mag worden. Dan is het namelijk een arbeidsvoorwaarde en die mag niet zomaar afgepakt worden.
Op deze pagina van DAS rechtsbijstand kan je meer vraag en antwoorden vinden, ook op het gebied van reizen, aankopen en zorg. Een rechtsbijstandverzekering kan je bijstaan als jouw werkgevers die regels niet naleeft. Reken er wel op dat de dekking doorgaans niet direct ingaat na het afsluiten van de verzekering.
