De vrijheid van samenwonen lijkt ideaal. Je kunt die dure huwelijksceremonie overslaan en je zit nergens aan vast. Deze vrijheid heeft ook een andere kant. Loopt je relatie stuk terwijl je bij jouw partner woont, dan heb je niet automatisch recht op de woonruimte. Ook voor een pensioen of erfenis kan het grote gevolgen hebben als er niets officieel op papier staat. We zetten de risico’s op een rij.
Niet automatisch recht op de woning
Als samenwonenden ben je niet direct beide eigenaar van een woning. Ook heb je niet automatisch het recht om de woning te huren. Van belang is wie het koop- of huurcontract heeft getekend. Mocht je uit elkaar gaan en niets geregeld hebben, heeft de ondertekenaar recht om in het huis te blijven. De andere partner heeft dus niet automatisch recht op de woning.
Voor meer zekerheid kun je jezelf inschrijven als medehuurder of deels eigenaar van de woning worden. Het laatste kan door bij de notaris een koopakte te tekenen. Je bent vervolgens overdrachtsbelasting verschuldigd over het deel dat je koopt. Ook bij overlijden gaat de woning niet automatisch over naar de langstlevende partner. Dit risico kan je beperken door een zogenaamd verblijvingsbeding op te nemen in je samenlevingscontract, waarmee wordt afgesproken dat gemeenschappelijke goederen na overlijden overgaan op de partner.
Hoe zit het met bezittingen en schulden?
Zowel spullen die je met elkaar koopt als schulden die je samen aangaat, zijn van jullie beiden. Voor eigen rekening is alles wat je zelf koopt en verplichtingen waar je partner niet aansprakelijk voor is. Een goede administratie is dan ook geen overbodige luxe. Houd goed bij wat je koopt en welke verplichtingen je aangaat, zodat de informatie er is wanneer nodig.
Moeder krijgt juridisch ouderschap
De moeder krijgt automatisch het juridische ouderschap toegewezen als er een kind wordt geboren tijdens het samenwonen. Wil je als vader dezelfde rechten en verantwoordelijkheid? Regel dit bij de gemeente en vraag het gezamenlijk ouderlijk gezag aan bij de rechtbank.
Voorkom erfbelasting
Als samenwonend stel ben je niet standaard elkaars erfgenaam. Dat kan, zeker als je een huis of andere bezittingen hebt, grote gevolgen hebben. Als ‘officiële’ partner mag je namelijk tot €643.194 belastingvrij erven. Is het partnerschap niet officieel, dan is fiscaal vriendelijk erven slechts mogelijk tot €2.147. Over het merendeel betaal je erfbelasting. De oplossing is het opstellen van een samenlevingscontract en een testament waarin je elkaar benoemd als erfgenamen. De mogelijkheid om een hoger bedrag fiscaal vriendelijk te erven, gaat pas een half jaar na het opstellen van het samenlevingscontract in.
Uit elkaar gaan
Dit kan zonder tussenkomst van de rechter. Heb je beide gezag over de kinderen, dan moet je een ouderschapsplan opstellen. Ook is het maken van afspraken over kinderalimentatie verplicht.
Pensioen
Partnerpensioen moet je zelf aanvragen bij het pensioenfonds van je partner. Doorgaans zijn daarbij de volgende zaken verplicht:
- Er dient een notariële samenlevingsovereenkomst zijn
- Je moet minstens een half jaar tot soms wel vijf jaar aantoonbaar samenwonen
Veel risico’s van samenwonen kun je beperken met een samenlevingscontract. Het goed regelen van erfzaken kan met een testament. Informeer bij de notaris wat in jouw situatie van belang is. Ben je op zoek naar een passende startershypotheek? Onze specialisten helpen je graag verder!
