Accountantsorganisatie (BDO) geeft ziekenhuizen jaarlijks een rapportcijfer voor hun financiële gezondheid. Het gemiddelde cijfer over 2017 is een 7,2. Ver boven de gevarenzone zou je zeggen. Wie dieper graaft, ziet een minder optimistisch plaatje. Er is een groot verschil tussen ziekenhuizen. Bovendien dreigen de kosten uit de pas te lopen ten opzichte van de inkomsten. Een faillissement is dan niet uitgesloten, zo blijkt in de afgelopen dagen.
Voor de IJsselmeerziekenhuizen en het MC Slotervaart is het doek inmiddels gevallen. Ook andere ziekenhuizen kampen met een wankele financiële gezondheid. BDO beoordeelt ziekenhuizen op verschillende factoren. Naast het uiteindelijk rendement wordt bijvoorbeeld ook bekeken welke schulden er zijn en in welke mate deze, ook bij tegenvallers, terugbetaald kunnen worden.
Top- 5 meest financieel gezonde ziekenhuizen
- Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis (Dirksland)
- St. Jans Gasthuis (Weert)
- Laurentius Ziekenhuis (Roermond)
- Stichting Antonius Ziekenhuis (Utrecht, Nieuwegein, Woerden)
- Streekziekenhuis Koningin Beatrix (Winterswijk)
Top- 5 minst financieel gezonde ziekenhuizen
- LangeLand Ziekenhuis (Zoetermeer)
- Medisch Spectrum Twente (Enschede)
- Ziekenhuisgroep Twente (Almelo, Hengelo)
- MC IJsselmeerziekenhuizen (Emmeloord, Lelystad)
- Zuyderland (Sittard-Geleen, Heerlen)
Hoe ontstaan de problemen?
Aan de vraag naar zorg is geen gebrek. In een normaal bedrijf zou een grote vraag positief zijn voor de winstcijfers. Bij ziekenhuizen werkt dit net wat anders. Ze zijn afhankelijk van het overheidsbeleid en het tarief dat geldt per consult of behandeling. De overheid laat onderhandelingen over de tarieven deels over aan zorgverzekeraars. Deze marktwerking moet de kosten voor de zorg in toom houden. De keerzijde ervan is dat het de levensvatbaarheid van ziekenhuizen en andere zorgverleners onder druk zet.
Een ander voorbeeld van kostenbeperking is maximering van de kosten voor een bepaald type behandeling. In dat geval spreekt het ziekenhuis een kostenplafond af. Komen de totale kosten binnen een jaar boven dit plafond uit, dan kan de verzekeraar de geldkraan dichtdraaien. Voor een ziekenhuis is het hierdoor niet altijd voordelig als er meer vraag naar zorg is.
Rendement daalt
De verdiensten van ziekenhuizen staan al langer onder druk. Was dit in 2013 nog 2,7 procent, vorig jaar lag het op gemiddeld 1,2 procent. Het dalende rendement maakt het lastiger om een buffer op te bouwen. Onder andere door de krappe arbeidsmarkt kunnen ziekenhuizen die nu juist goed gebruiken. Personeel is schaars en er wordt vaker extern personeel aangetrokken, wat doorgaans duurder is.
Aanbevelingen voor ziekenhuizen
BDO heeft de nodige aanbevelingen voor ziekenhuizen. Meer aandacht schenken aan preventie bijvoorbeeld, zodat een behandeling in het ziekenhuis minder snel nodig is. Digitalisering is een andere tip. Door digitale innovatie is er minder mensenwerk nodig, wat de kosten op termijn kan verlagen.
Naast de ziekenhuizen zelf heeft ook de overheid een stem in het geheel. Als meer ziekenhuizen verdwijnen, ligt verschraling van de zorg op de loer. Dit terwijl je als patiënt graag ziet dat je voor jouw kwaal ook bij een ziekenhuis in de buurt terecht kunt. Zonder dat je het risico loopt om halsoverkop verplaatst te worden bij een faillissement.
